Anabilim Dalı Tarihçesi

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi bünyesindeki Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Yüksek Öğretim Kurulunun 24.06.1993 tarihli toplantısında alınan kararla 18.07.1993 -12547 sayılı onayıyla kurulmuştur. Aile Hekimliği Anabilim Dalı’nın ilk öğretim üyesi olan Yrd. Doç. Dr. Mustafa Fevzi Dikici 2003 yılında göreve başlamıştır.

Anabilim Dalı Başkanları

Prof. Dr. Füsun YARIŞ 2004-2015
Prof. Dr. Mustafa Fevzi DİKİCİ 2015-Halen

Anabilim Dalının Teorik Yapısı ve Akademik Amacı

Aile Hekimliği, birey, aile ve toplum sağlığına katkıda bulunmak üzere, çocukluk, ergenlik, erişkinlik ve ileri yaş gibi yaşamın bütün evrelerinde ve süreklilik içinde, cinsiyet, yakınma, hastalık gibi herhangi bir ayrım yapmaksızın, sağlığın korunması ve geliştirilmesi ile karşılaşılabilecek tüm sağlık sorunlarının birinci basamakta erken tanı, tedavi, izlem ve rehabilitasyonuna yönelik olarak, tıp etiği ilkeleri ile uyum içinde çağdaş, nitelikli, kanıta dayalı bir sağlık hizmeti sunabilmek için gerekli bilgi, beceri ve tutumları edinmiş olmayı gerektiren bir uzmanlık dalıdır. Birinci basamak sağlık hizmetlerine odaklanan uzmanlık alanıdır. Aile Hekimliği tıp disiplini özellikle tüm topluma daha etkin, kapsayıcı ve üst düzeyde hizmet sunmanın öneminin ön plana çıkmasıyla tüm dünyada kabul gören yeni bir uzmanlık olarak birinci basamaktaki yerini almıştır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 1978 yılında Alma Ata’da düzenlenen konferans sonrasında sağlık hizmet sistemlerinde kalite, maliyet etkinlik ve hakkaniyete ulaşılmasında birinci basamak hekimliğinin merkezi role sahip olması gerektiği belirtilmiştir. Bu önemli rolün kendine özgü tutum ve davranış modelleri içermesi sebebi ile uzmanlaşmış hekimlerce yapılması gerektiğine karar verilmiştir. Alma Ata Konferansı Sonuç Bildirgesinde, Aile Hekimliği bir uzmanlık dalı olarak tanınmış, her ülkede mezuniyet sonrası Aile Hekimliği uzmanlık eğitimi verilmesi kararlaştırılmıştır. Türkiye’de bu uzmanlık alanı 1983 yılında Tababet Uzmanlık Tüzüğü’nde Aile Hekimliği olarak belirlenmiş ve 1985 yılından bu yana toplum sağlığındaki bu temel alanın uzmanlarının eğitimlerine başlanmıştır. Alma Ata Konferansı DSÖ ve WONCA tarafından 30. yılında artık ismi Almatı olan aynı şehirde tekrar düzenlenmiş, 2008 yılında yayınlanan “Birinci Basamak Şimdi Daha Da Önemli” raporunda

Aile Hekimliği uzmanlığının temel tanımları şu şekilde özetlenmiştir:

1. Maddi olarak herkesin ulaşabildiği
2. Bireylere odaklı
3. Geniş kapsamlı ve
4. Diğer uzmanlıklarla koordine hizmet sunumu

Aile Hekimliğinin Temel Özellikleri;

İlk temas noktası

Kolay ulaşılabilir

Entegre ve koordine

Sürekli

Bütüncül, biyopsikososyal yaklaşım

Kişisel, aile ve toplum yönelimli

Gizlilik ve yakınlık

Savunuculuk

Sağlık kaynaklarının etkili kullanımı

Özgün görüşme ve klinik karar verme süreci

Ekip hizmeti şeklinde sıralanabilir.

Bu özellikler aile hekimliğinin bir disiplin olarak tanımlanmasını sağlayan temel unsurlardır ve aile hekimlerinin içinde çalışmakta oldukları sağlık sistemine dayanmaz.

Bir Aile Hekimliği Uzmanında var olması gereken temel yeterlilikler ise;

Birinci basamak yönetimi

Kişi/Hasta merkezli bakım

Özgün problemleri çözebilme

Kapsamlı yaklaşım

Toplum yönelimli olma

Bütüncül yaklaşım modelleme olarak kabul edilmektedir.

Bahsi geçen konularda bilgi, beceri ve tutumla donatılmış aile hekimliği uzmanlarınca verilen, sağlık sisteminin merkezinde yer alan güçlendirilmiş birinci basamak sağlık yönetimi ve hizmet sunumu ile basamaklandırılmış bir sağlık sisteminde, DSÖ’nün 21.yüzyıl hedeflerine yönelebileceği tüm dünyada kabul görmektedir.

Mezuniyet Öncesi Eğitim

Mezuniyet öncesi eğitim kapsamında Aile Hekimliği Anabilim Dalı, bünyesinde aktif olarak yer almış, 2003’ten bu yana tıp fakültesi dönem I, II ve III. sınıf öğrencilerinin mesleki ve klinik beceri derslerini tek başına 2009–2010 öğretim yılına kadar sürdürmüştür. Bu tarihten itibaren söz konusu beceri derslerini diğer klinik dallarla beraber yürüterek koordine eden Aile Hekimliği ABD, 2009 Temmuz ayından itibaren tıp fakültesi dönem VI öğrencilerinin zorunlu bir aylık Aile Hekimliği stajını uygulamaya başlamıştır. Söz konusu staj kapsamında intörn doktorlara, birinci basamak kuruluşları olan Aile Sağlığı Merkezlerindeki eğitici eğitimi almış hekimlerin yanında birinci basamak yaklaşımı, klinik yöntem ve karar verme süreçleri hakkında bilgi, deneyim kazandırılmaya çalışılmaktadır. Anabilim Dalı öğretim üyeleri Dönem IV öğrencilerinin Akılcı İlaç Task’ında ve fakülte bünyesinde yer alan eğitimle ilgili kurullarda aktif olarak görev almaktadır.

Mezuniyet Sonrası Eğitim

2004 yılından beri uzmanlık eğitimi veren anabilim dalı yedi uzman vermiştir, halen kadrosunda on iki uzmanlık öğrencisini yetiştirmektedir. Tıpta Uzmanlık Tüzüğüne göre üç yıllık eğitim süreci olan Aile Hekimliğinin, Tıpta Uzmanlık Kurulu tarafından hastane klinik rotasyonları 18 ay ve saha eğitimi 18 ay olarak belirlenmiştir. Rotasyon süreleri; dört ay İç Hastalıkları, dört ay Kadın Hastalıkları ve Doğum, dört ay Çocuk Hastalıkları, iki ay Ruh ve Sinir Hastalıkları, bir ay Genel Cerrahi, bir ay Kardiyoloji, bir ay Göğüs Hastalıklarından oluşmaktadır. Rotasyonlarını tamamlayan uzmanlık öğrencileri Dermatoloji ve Kulak Burun Boğaz Hastalıklarında birer ay seçmeli eğitim almakta, bir ay süreyle Samsun Doğumevi’nde normal doğum için gözlemci olarak eğitim sürmektedir. Uzmanlık öğrencileri için 2004’ten beri haftada yarım gün düzenli eğitim toplantıları yapılmaktadır.

Tıp Doktorluğu (Mezuniyet Öncesi) Ders Programı

Anabilim Dalının Düzenlediği Akademik Etkinlikler

Samsun Sürekli Mesleksel Gelişim Kulübü etkinlikleri (2006-2007 Yılında dört adet)

Erişkin bağışıklama Paneli 16–17 Şubat 2008

Saha Eğiticiliği Toplantısı 5 Mart 2011

Aile Hekimliği Yaz Okulu 22–24 Haziran 2012

Anabilim Dalının Yayın Etkinlikleri

Anabilim Dalının Etkileşimde Olduğu Ulusal ve Uluslararası Akademik Kuruluşlar

Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği (TAHUD) http://www.tahud.org.tr/

World Organization of National Colleges, Academies and Academic Associations of General Practitioners/Family Physicians (WONCA) http://www.globalfamilydoctor.com/

The European Academy of Teachers in General Practice and Family Medicine (EURACT) http://euract.woncaeurope.org/

European General Practice Research Network (EGPRN) http://www.egprn.org/

Anabilim Dalının Klinik Faaliyeti

Hastane içinde iki adet aile hekimliği polikliniği, bir adet periyodik sağlık muayenesi (check-up) polikliniği ile sigara bıraktırma polikliniği vardır.

Anabilim Dalının Kendisine Özgü Niteliklerine İlişkin Açıklamalar

Anabilim dalında Türkiye’de sahada eğitim açısından ilk olan bir ay zorunlu dönem 6 aile hekimliği stajı vardır. Klinik ve mesleki beceri eğitimi ve probleme dayalı öğrenim konusunda on yıllık bilgi ve deneyim birikimi oluşmuş olup, diğer aile hekimliği anabilim dallarına danışmanlık verilmektedir. Prof. Dr. Füsun Yarış ve Doç. Dr. Mustafa Fevzi Dikici Sağlık Bakanlığı’nın aile hekimliği uygulamasına geçişi öncesinde uygulanan birinci aşama uyum eğitimlerinde 2005- 2009 yılları arasında eğitim koordinatörlüğü yapmış ve ciddi bir bilgi ve deneyim birikimi oluşturmuşlardır.

Anabilim Dalının Kendisi İçin Öngördüğü Gelecek Planı

Eğitim ve hizmet alanında akredite, uluslararası bağlantıları daha güçlü, toplum yönelimli tıp eğitimi veren, mezuniyet öncesi ve sonrası eğitimde ulusal düzeyde başarıya ulaşmış, birinci basamak sağlık hizmetlerinin ülkede gelişimine yön veren bir anabilim dalı hedeflemekteyiz.

Aile Hekimliği Anabilim Dalı Mezunlarımız

Uzm. Dr. Serap ALPTEKİN

Uzm. Dr. Mahçube ÇUBUKÇU

Uzm. Dr. Erkan TURAN

Uzm. Dr. Rahman YAVUZ

Uzm. Dr. Ecevit SARIHAN

Uzm. Dr. Ömer Faruk YENER

Uzm. Dr. Ercüment KADIOĞLU

Uzm. Dr. Hasan PİRDAL

Uzm. Dr. Esin GENÇ

Uzm. Dr. Fulya YARAR

Uzm. Dr. Öznur ALTUNTAŞ

Uzm. Dr. Selma AYDIN

Uzm. Dr. Mustafa Kürşat ŞAHİN

Uzm. Dr. Fatma Nihal YOLOĞLU

Uzm. Dr. Onur ÖZTÜRK

Uzm. Dr. Şükriye BAYRAK ÖZDİN

Uzm. Dr. Mustafa ACARTÜRK

Uzm. Dr. Ayşenur ALPER GÜRZ

Uzm. Dr. Gülümser KIR DOĞRU

Uzm. Dr. Saadettin BAYÇELEBİ

Uzm. Dr. Sülbiye AYDOĞAN GÜVEN

Uzm. Dr. Feyza PARLAK KABAKÇIOĞLU

Uzm. Dr. Bahadır YAZICIOĞLU

Uzm. Dr. Çiğdem AKYÜZ

Uzm. Dr. Hilal YILMAZ

Uzm. Dr. Gülşah ÖZTÜRK

Uzm. Dr. Elvan ŞAHİN YANIK

Uzm. Dr. Ebru YILDIRIM

Uzm. Dr. Gülay ŞAHİN

Uzm. Dr. Elif ERDOĞAN CENİK

Uzm. Dr. Rabia DANE KOCASARAÇ

Uzm. Dr. Burcu SEZER

Uzm. Dr. Merve TAŞTAN

Uzm. Dr. Vasfiye GÜVEN

Uzm. Dr. Tuğçe SUBAŞI

İletişim Adresi: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, 55139, Atakum/Samsun Tel: 0362 312 1919 – 4270 Faks: 0362 457 60 41