Okuru, tezin sonraki bölümlerinde sunulacak olan bilgilere hazırlamayı amaçlayan bölümdür. Bu bölümde tez çalışmasının konusu, amacı, gerekçelendirilmesi, hipotezi, kapsamı, yakın ve uzak hedefleri ve önceki çalışmalar gibi, okuyucuyu konuya hazırlayıcı nitelikteki bilgilerden gerekli görülenler çok açık ve kısa olarak verilebilir. Bu bölümde; genel bilgiler, gereç ve yöntem, bulgular ya da tartışma kapsamında bulunabilecek bilgilere kesinlikle yer verilmemelidir. Bu bölüm 1-2 sayfadan daha uzun olmamalıdır.
4.2. Genel Bilgiler
Bu bölümde tezin dayandığı konu ile ilgili temel bilgilere yer verilir. Tez konusu ve mevcut problemin çözümü ile ilgili önceki çalışmaların ana-fikirleri, metotları ve sonuçları gibi
bilgilere bir düzen içinde sentezlenmiş özetleriyle yer verilir. Tez çalışmasının türüne, yazarın anlatım tarzına ve ilgili bilim dalının geleneklerine göre değişik alt başlıklar oluşturulabilir. Genel Bilgiler bölümünün sayfa sayısı tezin toplam sayfa sayısının 1/3’ünü geçmemelidir.
4.3. Gereç ve Yöntem
(Çalışma hastalar üzerinde yapılıyor ise “Hastalar ve Yöntem” olarak yazılmalıdır)
Gereç ve Yöntem bölümünde Giriş ve Amaç bölümünde araştırılacağı öne sürülen hipotezlerin test edilmesi amacıyla kullanılan gereç ve yöntemler ayrıntılı olarak anlatılır.
Araştırmanın yeri, zamanı, örnekleme biçimi, deney gruplarının seçimi sırasında kullanılan ölçütler ve araştırmanın tipi bir düzen içinde belirtilir. Kullanılan laboratuvar ve gözlem teknikleri, anketler ve diğer ölçüm şekilleri ayrıntılarıyla ve varsa özel isimleri, ticari isimleri, referansları ile birlikte verilir. Belli bir hasta grubunda yapılan çalışmalarda niçin bu hasta grubunda çalışma yapıldığı belirtilmelidir. Kullanılan teknik cihazlarda cihazı üreten firmanın ismi ve adresi parantez içinde verilmelidir. Kullanılan yöntem tüm ayrıntısı ile belirtilmeli, eğer daha önce uygulanan bir yöntem kullanılıyorsa bu yöntemin referansı parantez içinde verilmelidir. Kullanılan ilaç ya da kimyasalların jenerik isimleri, dozları ve uygulama yolları belirtilmelidir. Verilerin istatistiksel değerlendirmesinin nasıl yapıldığı, hangi yöntemlerin kullanıldığı, veri elde etme biçimleri, verilerin toplanması ile ilgili teknik ayrıntılar ve özellikler anlatılmalıdır.
Bu bölümde "denek seçimi", "kullanılan yöntemler", “tedavi protokolleri", "kullanılan kimyasal maddeler", "verilerin istatistiksel değerlendirmesi", “patolojik inceleme” gibi alt başlıklar kullanılması önerilir.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yapılan tüm uzmanlık tezleri için; teze başlanmadan önce konusuna göre, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu, veya Hayvan Deneyleri Etik Kurulundan etik onay alınması zorunludur. Etik komite/kurul onay tarihi ve numarası bu bölümde yer almalıdır.
Araştırma Ondokuz Mayıs Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu tarafından destekleniyor ise proje numarası ve etik komite/kurul onay tarihi ve numarası bu bölümün başlangıç kısmına yazılmalıdır.
4.4. Bulgular
Çalışma sonucunda elde edilen verilerin sunulduğu bölümdür. Çalışmanın niteliğine göre alt bölümlere ayrılabilir. Verilerin daha anlaşılır olması için tablo, grafikler gerekirse şekil, fotoğraf ve benzeri görüntüler kullanılabilir. Tablo ya da grafikte sunulan verilerin tümünün metin içinde tekrarlanması gerekmeyebilir. İstatistik sonuçları mümkün olduğunca tek bir görselle verilmelidir. Örneğin veriler tabloda verildi ise grafik, grafikte verildi ise tabloda tekrarlanmamalıdır. Çok gerekli görüldüğünde ve sonuçların anlaşılmasını kolaylaştırıcağı düşünüldüğünde aynı veriler hem tablo hem tablo hem grafik olarak verilebilir.
4.5. Tartışma
Bulgular, literatür eşliğinde geçiş sırasına göre tartışılır. Çalışma sonuçlarının diğer çalışmalarla uyumlu olup olmadığı ve bunun nedenleri, çalışmanın bulgularının nasıl yorumlanacağı okuyucuya sunulur. Bu bölümde çalışmanın bilime nasıl bir katkıda bulunduğu mutlaka belirtilmeli, özgün kısımları ve kısıtlılıkları vurgulanmalıdır. Giriş ve sonuçlar kısmında verilen bilgilerin tekrarından kaçınılmalıdır.
4.6. Sonuçlar ve Öneriler
Bu bölümde, tez çalışmasından elde edilen sonuçlar, açık ve öz olarak yazılmalıdır. Gerektiğinde, sonuçlar madde madde yazılabilir. Tez çalışması kapsamında ulaşılan sonuçlara bağlı olarak daha sonra yapılacak araştırmalara ya da ilgili kurum ve kuruluşlara yönelik önerilere yer verilmelidir.
4.7. Kaynaklar
Tüm kaynaklar metin içinde geçiş sırasına göre numara verilerek kaynaklar bölümünde gösterilmelidir. Tezde kullanılmayan literatür, kaynaklar listesinde gösterilmemeli, kaynakların tümü aynı formatta, 1,5 satır ara ile yazılmalıdır.
Kaynaklar Uluslararası Tıbbi Dergi Editörleri Kurulu web sayfasındaki standartlara uygun yazılmalıdır (“International Commitee of Medical Journal Editors” www.icmje.org ve kaynak örnekleri için “National Library of Medicine” web sayfası www.nlm.nih.gov/bsd/uniform_requirements.html).
Tez yazımında Akademik Referans Düzenleme Programlarının (Endnote, Mendeley vb.) kullanılması gerekmektedir (http://bidb.omu.edu.tr/tr/bilgi/endnote).
Kaynakların yazımında VANCOUVER Reference Style Guide‘a uyulması önerilir.
Kaynaklar makale metninin ardından ayrı bir bölüm olarak makale içinde geçiş sırasına göre dizilmelidir. Yazar sayısı altı veya daha az ise tüm yazarlar, altıdan fazla ise yalnızca ilk üç yazar, en sona “ve ark.” (yabancı yayın ise “et al.”) eklenerek sunulmalıdır. Dergi adları Index Medicus’ta kullanıldığı şekilde kısaltılmalıdır.
Kaynakların doğruluğu yazarların sorumluluğundadır. Tüm kaynaklara makale içerisinde atıfda bulunulmuş olması gerekir. Kaynaklar sadece makale şeklinde olan yazıları ve basılan veya baskıda olanları kapsamalıdır. Basılmamış veriler, henüz yayınlanmamış sadece kabul belgesi olan yazılar ve kişisel konuşmalar tez için kaynak olarak kullanılamaz. Tam metnine ulaşılamamış makaleler kaynak olarak kullanılamaz.
4.7.1. Kaynaklar dizini yazım örnekleri;
Makale için: Yazar(lar)ın soyadı ve adlarının baş harfleri (nokta). Makalenin adı (ilk harf dışında bütünü küçük harflerle) (nokta). Derginin kısaltma ile belirtilen adı italik karakterde (boşluk), yayınlandığı yıl (noktalı virgül), cilt, boşluk bırakmadan yanına parentez içinde varsa sayı (iki nokta üst üste), başlangıç ve bitiş sayfaları (arada tire olacak şekilde) (bitiş sayfasının binler, yüzler ve/veya onlar basamağı başlangıç sayfasınınki ile aynı ise, yalnızca birler ve/veya onlar basamağı belirtilerek) (nokta). Yazar sayısı altıdan fazla ise ilk üç isim yazıldıktan sonra (virgül) et al (nokta) yazılır.
_Örnek:
Başak O, Güldal D. Akademik aile hekimliği bölümlerinin 20 yılı: Gelişimsel süreç üzerine bir değerlendirme. Turk Aile Hek Derg 2014;18(1):16-24._
Tomasik T, Windak A, Seifert B, Kersnik J, Jozwiak J. Treatment targets in patients with type 2 diabetes set by primary care physicians from Central and Eastern Europe. Eur J Gen Pract 2014;20(4):253-9.
Perron IJ, Keenan BT, Chellappa K, et al. Dietary challenges differentially affect activity and sleep/wake behavior in mus musculus: Isolating independent associations with diet/energy balance and body weight. PLoS One 2018;13(5):e0196743.
Bildiri için: Dergiye gönderilen makalelerde kongre kitapçığında yayınlanan sözel ya da poster bildirileri de kaynak gösterilebilir. Yazar(lar)ın soyadı ve adlarının baş harfleri (nokta). Bildirinin adı (ilk harf dışında bütünü küçük harflerle) (nokta). Sunulan kongre/bilimsel toplantının adı (virgül), yapıldığı yer (virgül), yapıldığı tarih (noktalı virgül), başlangıç ve bitiş sayfaları (arada tire olacak şekilde) (bitiş sayfasının binler, yüzler ve/veya onlar basamağı başlangıç sayfasınınki ile aynı ise, yalnızca birler ve/veya onlar basamağı belirtilerek) (nokta).
_Örnek:
Mansuroğlu YE, Arıca S, Yengil E, Taner M, Özer C. Gebelik beslenmesinin ve vücut kitle indeksi değişikliklerinin makrozomi ile ilişkisi. 13. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi, Antalya, 23-27 Nisan 2014; 103._
Kitap için: Yazar(lar)ın soyadı ve adlarının baş harfleri (nokta). Kitabın adı (her sözcüğün baş harfi büyük) (nokta). (Varsa) kaçıncı baskı olduğu (nokta). (Varsa) cilt sayısı (nokta). Yayınlandığı şehir (virgül), Yayınevi (virgül), Yayınlandığı yıl (noktalı virgül); başlangıç ve bitiş sayfaları (arada tire olacak şekilde) (bitiş sayfasının binler, yüzler ve/veya onlar basamağı başlangıç sayfasınınki ile aynı ise, yalnızca birler ve/veya onlar basamağı belirtilerek) (nokta).
_Örnek:
Bozdemir N, Kara İH. Birinci Basamakta Tanı ve Tedavi. Birinci baskı. Adana, Nobel Kitabevi, 2010; 95-7._
Kitap bölümü için: Yazar(lar)ın soyadı ve adlarının baş harfleri (nokta). Bölümün adı (ilk harf dışında bütünü küçük harflerle) (nokta). In: Kitabın adı (her sözcüğün baş harfi büyük) (nokta). Ed. yazıldıktan sonra editör ad(lar)ı (soyadı ve adlarının baş harfleri) (nokta). (Varsa) kaçıncı baskı olduğu (nokta). (Varsa) cilt sayısı (nokta). Yayınlandığı şehir (virgül), yayınevi (virgül), yayınlandığı yıl (noktalı virgül); başlangıç ve bitiş sayfaları (arada tire olacak şekilde) (bitiş sayfasının binler, yüzler ve/veya onlar basamağı başlangıç sayfasınınki ile aynı ise, yalnızca birler ve/veya onlar basamağı belirtilerek) (nokta).
_Örnek:
Rakel RE. The family physician. In: Textbook of Family Practice. Ed. Rakel RE. 5. Baskı. Philaldelphia, W.B. Saunders, 1995; 3-19. END note da bakılacak_
İnternet sayfası için: (Varsa) yazar(lar)ın soyadı ve adlarının baş harfleri (nokta). Sayfanın ya da yazının başlığı (nokta). Tarayıcının adres satırında görünen internet sayfasının tam adresi (boşluk) adresinden gg/aa/yyyy tarihinde erişilmiştir (ya da indirilmiştir) (nokta).
_Örnek:
WONCA Ad Hoc Task Force on Tobacco Cessation. An International Benchmarking Study of Family Medicine Organisations. http://www.globalfamilydoctor.com/tobacco/ adresinden 29/09/2002 tarihinde indirilmiştir._
